,,Ręka jest zewnętrznym mózgiem człowieka“ Immanuel Kant

Rozwój małej motoryki zawiera się w całościowym rozwoju psychomotorycznym dziecka. Określenie to odnosi się głównie do czynności związanych zużyciem dłoni oraz palców, a także koordynacji tych czynności za pomocą wzroku. W trakcie rozwoju dziecka funkcja ta ewoluuje, osiągając coraz większy poziom sprawności. Ruchy dłoni i palców dziecka stają się coraz bardziej precyzyjne, dzięki czemu może ono wykonywać złożone i skomplikowane czynności. Początkowo dzieci manipulują przedmiotami, by następnie nabywać umiejętność posługiwania się nimi. U dzieci 3 i 4 letnich najsprawniej funkcjonują duże grupy mięśniowe ramion i barków. Dzieci w tym wieku cechuje powolność ruchowa i niski poziom sprawności manualnej związany z małą sprawnością mięśni dłoni i palców. Zawsze jednak musimy pamiętać że każde dziecko to odrębna jednostka, która ma swój indywidualny tok rozwoju. Może się zdarzyć, że odbiega on od ogólnie przyjętych kanonów.

Orientacyjne umiejętności w poszczególnych okresach rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym.

TRZYLATEK

• rysuje pionową i poziomą linie prostą, krzyżyk i koło,
• buduje wieże z ośmiu elementów,
• odwzorowuje konstrukcje przestrzenne i płaskie, np: mosty, pociągi, dywaniki,
• rozbiera się samodzielnie oraz zakłada niektóre części garderoby: kapcie, spodnie,
• posługuje się łyżką, widelce, oraz kubkiem,
• samodzielnie wykonuje podstawowe czynności higieniczne (korzysta z toalety, myje twarz i ręce, wyciera się ręcznikiem),
• nawleka na sznurek lub linkę duże korale,
• dopasowuje klocki różnego kształtu do odpowiednich otworów,
• rysuje postać człowieka w formie głowonogów,
• lepi z plasteliny wg wzoru obwarzanek lub rogalik.

CZTEROLATEK

• odwzorowuje podstawowe kształty poza kołem i krzyżykiem rysuje kwadrat i prostokąt,
• coraz sprawniej rysuje po śladzie,
• rysuje w ograniczonym polu,
• zamalowuje powierzchnię kartki, przy czym wykonanie tego zadania nie jest zbyt precyzyjne,
• wykonuje samodzielnie i bardziej precyzyjnie znacznie więcej czynności takich jak: mycie zębów, buzi, czesanie, rozbieranie się i ubieranie,
• rysuje proste szkice na określony przez nauczyciela temat,
• rysuje postać człowieka w formie głowotułowia, potrafi narysować prosty schemat człowieka (co najmniej cztery elementy ciała, pojawia się tułów), potrafi przeciąć kartkę nożyczkami,
• lepi z plasteliny proste kształty tematyczne: piłki, bałwanki, grzybki

PIĘCIOLATEK

• w pełni opanowuje czynności samoobsługowe (łącznie z zapinaniem i odpinaniem guzików: sześciolatek potrafi zasznurować buty na kokardkę)
• tworzy rysunki tematyczne o większej ilości szczegółów, które można zidentyfikować,
• ruchy dłoni są precyzyjne (drze papier na drobne kawałki i przykleja w określonym miejscu)
• ma prawidłowo ukształtowany chwyt pisarski (chwyt trójpalcowy – dziecko trzyma ołówek między palcem wskazującym, a kciukiem i opiera na palcu środkowym)
• sprawnie posługuje się nożyczkami: tnie papier po liniach prostych i falistych, tnie kształty,
• potrafi kolorować w konturze bez wychodzenia za linie.